JAARVERGADERING VSR – GENT – 11 EN 12 DECEMBER 2008

Op 11-12 december vond de jaarvergadering 2008 van de Vereniging voor de Sociaal-wetenschappelijke bestudering van het recht plaats in Gent.

Zoals steeds was er een hoofdthema maar andere thema’s kwamen ook aan bod.

Hoofdthema: “(In)tolerantie en mensenrechten

Al geruime tijd is in de westerse samenleving een breed debat aan de gang over de inhoud en de betekenis van tolerantie en intolerantie. Aanleiding hiertoe is de verbreding en verdieping van de multiculturele samenleving die een grote diversiteit aan ideologische, culturele, etnische en religieuze waarden en normen is gaan omvatten. Vanuit een interdisciplinaire invalshoek proberen sociale wetenschappers de onderliggende mechanismen te begrijpen. Aangezien het recht een essentieel onderdeel van het weefsel van de samenleving vormt, spelen rechtssociologen, rechtsantropologen, rechtspluralisten (bestaat dit begrip?) en criminologen een belangrijke rol in het debat.

Met het centrale thema voor de jaarvergadering willen we teruggaan naar de functie van het recht voor een (in)tolerante samenleving. Versterkt recht intolerantie en op welke manier? Of is recht rechtvaardig maar te zwak om intolerantie te keren? Kan rechtspluralisme bijdragen tot meer tolerantie? En wat is de plaats van de mensenrechten in dit geheel? Intolerantie betekent een schending van mensenrechten maar kunnen die mensenrechten ook bijdragen tot meer tolerantie?

Om het thema in te leiden nodigden we Professor David Downes (London School of Economics) uit als Keynote speaker, de auteur van onder meer “Contrasts in Tolerance and Crime, Social Control and Human Rights” maar ook omwille van zijn recenter werk inzake intolerantie en mensenrechten. Hij wordt gevolgd door twee respondenten, Bas van Stokkom (Radboud Universiteit Nijmegen) en Paul De Hert (Vrije Universiteit Brussel), die elk vanuit hun disciplinaire invalshoek het debat op gang trekken. Het thema is niet enkel actueel qua inhoud maar sluit ook mooi aan bij de zestigste verjaardag van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens die op 10 december 2008 over de hele wereld wordt gevierd.
Programma
Donderdag 11 december

10.30: verwelkoming met koffie (novicengang)

11.00: Keynote speaker David Downes (LSE) (zaal Rector Blancquaert)

11.45 – 13.00: Paneldiscussie met Bas van Stokkom (RU) en Paul de Hert (UvT)
Chair: Gudrun Vande Walle (Hogeschool Gent)
13.00: lunch (novicengang)
14.00 – 15.30: parallelsessies 1

Sessie 1: Human rights and cultural diversity (English spoken)

Lokaal; Persconferentiezaal

chair: Paul Ponsaers (UGent)

Speakers:

– An Verlinden (CEVI): de spanningsverhouding binnen de EU tussen mensenrechten en de controle van de migratiestromen. The Common EU-Asylum and Immigration Policy. Caught between the idealism of human rights protection and the realism of state sovereignty.

– Barbara Oomen (Universiteit Utrecht): Op zoek naar basiswaarden: burgerschap, universele rechten en culturele diversiteit in het Nederland na Van Gogh. “The forgotten constitution: citizenship, constitutionalism and cultural diversity in the Netherlands”

– Harry Willekens (Universiteit Hildesheim): Kan de werking van mensenrechten empirisch onderzocht worden? Struikelblokken en mogelijkheden.
Sessie 2: thema: ‘Ras, recht en realiteit. Subtitel: Effectiviteit van wet-en regelgeving tegen rassendiscriminatie’. (CGB en Rechtssociologie Nijmegen)

Lokaal: Dormitoriumzaal

Voorzitter: Marc Hertogh (RUG)

Sprekers:
– Anja Pranger (CGB) & Marjolein van den Brink (Universiteit Utrecht en CGB): Ras of sekse: same difference?

– Laura van den Heuvel (CGB) & Brigitte Werker: Voor-oordelen

– Iris Sportel (RU) & Ashley Terlouw (RU): Ras bestaat niet: de moeizame terminologie van verschil.
Sessie 3: Justitie en haar invloedsferen: politiek, media, onderwijs en regulering

Lokaal: Priorzaal

Voorzitter: Evelien Van den Herrewegen (UGent)
Sprekers:
– Tessa Gombeer (UGent) ‘De Belgische Bronnenwet: verzoening tussen vrijheid van nieuwsgaring
en justitiële waarheidsvinding?’

– Bregje Dijksterhuis (Hogeschool Amsterdam): Rechterlijke samenwerking: rechters en politiek

– Susanne de Rooij (Avans/Fontys) en Huub Spoormans (OU) “De HBO-jurist in beeld”.

– Heleen Weyers (RUG): De effectiviteit van het rookverbod in de horeca in Nederland

 

15.30 – 16.00: koffie (novicengang)

 

16.00 – 17.30: parallelsessies 2

Sessie 1: thema: Civilologen, nieuwe vrienden van de rechtssociologie? – “Civilology”: civilist lawyers as new friends of the sociology of law? (English spoken)
Sessie naar aanleiding van de publicatie van het boek: van Boom, W., Giesen I. en Verheij A. (eds.), “Gedrag en privaatrecht. Over gedragspresumpties en gedragseffecten bij privaatrechtelijke leerstukken” – Boom, 2008 – session on the occasion of the publication of: “Behaviour and civil law. Concerning behavior presumptions and effects”.

Lokaal: Dormitoriumzaal

Voorzitter: Nick Huls (EUR)

Sprekers:

– Willem van Boom (EUR): inleiding – inleiding en overzicht van de inhoud – an introduction and short overview

– Freek Bruinsma (Universiteit Utrecht): “leren denken als een jurist” – “the art of thinking like a lawyer”

– Bert Niemeijer (VU): “Gedrag en privaatrecht”. Over de multidisciplinaire studie van het recht. Behaviour and civil law. The multi-disciplinary study of law.

– Rob Schwitters (UVA): een reflectie op het boek vanuit een algemeen rechtssociologisch perspectief – a reflection on “van Boom e.a.” from a general sociology of law perspective”
Sessie 2: thema: Rechtssociologen over politici en migranten naar aanleiding van (het Liber Amicorum voor Kees Groenendijk

Lokaal: Priorzaal

Voorzitter: Tetty Havinga (RU)

Sprekers:
– Leny de Groot-van Leeuwen (RU): Bemoeienis van politici met rechtspraak

– Hendrik Gommer (Universiteit Tilburg) : De bemoeienis van politici met rechters

Discussiant: Kees Groenendijk (RU)
– Nienke Doornbos (Universiteit Utrecht): Dilemma’s van een migratierechtonderzoeker

– Marie-Claire Foblets (KULeuven): Sociaal-wetenschappelijk rechtsonderzoek op het terrein van migratie en integratie

Discussiant: drs. Laurens Bakker (RU)
19.00: diner – Monasterium Poortackere
Met de uitreiking van de scriptieprijs VSR 2008 – door Roel Pieterman – aan Marc Simon Thomas voor zijn rechtsantropologische scriptie ‘Brandnetels en boete’. We feliciteren ook omdat Marc promotieonderzoeker is geworden in het samenwerkingsverband tussen het Cedla en de UU.
Tevens met ”gesprekken onder de schemerlamp” met Kees Schuyt (door Leny de Groot-Van Leeuwen) en Kees Groenendijk (door Koen van Aeken).
Vrijdag 12 december

9.15 – 9.45: Schrijver ontmoet lezer – presentatie van de resultaten van het onderzoek “Vlaamse advocaat” door Paul Ponsaers (Universiteit Gent) en Stephan Parmentier (K.U.Leuven), Roel Gerits (KULeuven) en Filip Cammaert (UGent). Het onderzoek naar het profiel van de advocaat in Vlaanderen is gebaseerd op een grootschalige bevraging van de advocatuur in 2006-2007. Het onderzoek werd uitgevoerd op initiatief van de Orde van Vlaamse Balies. Het boek is inbegrepen in de inschrijvingsprijs.

9.45 – 10.30: Reflectie van de lezer:

Patrick Hofströssler – Advocaat en lid van de Raad van Bestuur Orde van Vlaamse Balies
Jean Vanhoutte – Prof.Emeritus van de Universiteit Antwerpen.
10.30 – 10.45: koffiepauze
10.45 -12.15: parallelsessies 3

Sessie 1: Op het continuüm van conflictafhandeling

Voorzitter: Lotte Smets (UGent)

Sprekers:
– Gerwinde Vynckier (UGent): lokale politie bij verkeersongevallen met lichamelijke letsels: reële hulp en bijstand aan slachtoffers?

– Erik Van den Eeden – (ProRela): “proactief optreden bij ontluikende relationele geschillen”

– Freek Bruinsma (Universiteit Utrecht) en Alex Jettinghoff (Radboud Universiteit Nijmegen): “De stille macht”: de rechtspolitieke rol van het EHvJ.

– Tom Daems (KU Leuven) Wetenschappelijke productie rond bestraffing en samenleving: een auteursgeoriënteerde studie

 

Sessie 2: thema: Geschiloplossing en de rol van procedurele rechtvaardigheid

Voorzitter: Michiel Kohne (Universiteit Wageningen)

Sprekers:
– Katalien Bollen (KU Leuven): de rol van procedurele rechtvaardigheid tijdens mediation met betrekking tot arbeidsgeschillen

– Roland Eshuis (WODC) : het naleven van vonnissen en procedurele rechtvaardigheid

– Maurice Guiaux (WODC) : het afwijzen van het voorstel van de rechter en procedurele motieven?

– Maureen Tumewu (WODC): procedurele rechtvaardigheid tijdens mediation en het effect op het nakomen van de afspraken.
12.15: ledenvergadering + slotwoord

13:00: lunch